داکت اسپلیت چیست و انواع و اجزای آن کدام است ؟
داکت اسپلیت چیست ؟
داکت اسپلیت ( duct split )نوعی سیستم تهویه مطبوع هوا و از نوع مستقل است که امروزه برای واحدهای مسکونی و اداری و تجاری بسیار متداول است. سیستم داکت اسپلیت ها بر خلاف اسپلیت های معمولی یا کولر گازی دارای کانال کشی است و اثر سرمایش و گرمایش به وسیله کانال به فضای مورد نظر انتقال می یابد از این رو به آن اسپلیت کانالی نیز گفته می شود. عملکرد داکت اسپیلت همانطور که از نام دیگر آن ( اسپیلت کانالی ) مشخص است، بسیار شبیه به کولر گازی است با این تفاوت که پنل در کولر گازی به صورت روکار و معمولا روی دیوار نصب می شود و در معرض دید قرار می گیرد ولی در اسپیلیت کانالی ، هوای گرم یا سرد از طریق دریچه هایی که زیر سقف و به صورت توکار نصب می شود به محیط منتقل می شود. لازم به ذکر است اسپیلت کانالی قابلیت ایجاد گرمایش در زمستان و سرمایش در تابستان به منظور تامین هوای مطلوب و دلپذیر در تمام فصول را داراست و نحوه کار داکت اسپلیت در زمستان و تابستان متفاوت است. لازمه پاسخ به این پرسش که داکت اسپلیت چیست ؟ آگاهی در مورد اجزای داکت اسپلیت است و اینکه این اجزا چطور با یکدیگر در این مجموعه همکاری می کنند تا بتواند هوای مطبوع را برای فضاهای مختلف با متراژهای متفاوت تامین کنند. هر چند داکت اسپلیت ها در انواع و ظرفیت های متفاوتی و توسط شرکت ها و برندهای مختلفی تولید می شوند اما عملکرد یکسانی دارند.
اجزای داکت اسپلیت چیست ؟
داکت اسپلیت از اجزای مختلفی تشکیل شده اند که اصلی ترین بخش های آن شامل یونیت داخلی ، یونیت خارجی ، لوله های مسی ، کانال ها ، دریچه های ورورد هوا به محیط مورد نظر و ترموستات دیواری است. در ادامه به توضیح هر قسمت و ارتباط آن و چگونگی همکاری آن با بخش ها و اجزای دیگر داکت اسپلیت می پردازیم.
1 . یونیت خارجی : یونیت خارجی یا کندانسور در بیرون ساختمان و در فضای باز نصب می شود. ( در فرآبند سرمایش ، گاز مبرد توسط کمپرسور در این یونیت خنک می شود )
2 . لوله مسی : این لوله یونیت داخلی و خارجی را بهم متصل می کند. ( گاز مبرد خنک شده از طریق این لوله به یونیت داخلی می رود )
3 . یونیت داخلی : یونیت داخلی یا هواساز در داخل ساختمان و معمولا در زیر سقف کاذب قرار می گیرد. ( هوای موجود در یونیت داخلی توسط فرآیند تبادل حرارتی با گاز مبرد خنک می شود )
4 . کانال ها : کانال ها به صورت گرد یا چهارگوش می باشند و یونیت داخلی را به دریچه ها متصل می کند. ( هوای سرد شده را از یونیت داخلی به سمت دریچه و فضای مورد نظر هدایت می کند )
5 . دریچه ها : در انتهای کانال ها دریچه هایی تعبیه شده اند و هوای سرد شده یا گرم شده را به اتاق انتقال می دهند.
6 . ترموستات : تنظیم دما ، سرعت کارکرد فن و … توسط ترموستات دیواری کنترل می شود.
اجزای یونیت خارجی داکت اسپلیت
این بخش شامل کمپرسور ، کویل ، شیر منبسط کننده و شیر چهار طرفه است. یونیت خارجی داکت اسپلیت در مقایسه با اسپیلت معمولی (کولر گازی) ابعاد بزرگ تری دارد و این باعث شده است تا برای فضاهای بزرگ مناسب تر باشد. کمپرسور معمولا از نوع روتاری یا اسکرال است که کم صدا و کم لرزه است و راندمان بالایی دارد. کویل کندانسور به شکل هوا خنک و دارای فن و الکتروموتور است. همپنین شیر چهار طرفه در یونیت خارجی به منظور معکوس کردن حالت سرمایش و گرمایش در این بخش قرار گرفته است.
اجزای یونیت داخلی داکت اسپلیت
این بخش که اوپراتور یا هواساز نیز گفته می شود شامل کویل ( که حاوی گاز مبرد است ) ، فن و الکتروموتور ، تجهیزات تخلیه کننده آب و فیلتر است. بخار آب تبدیل شده به مایع در اثر رطوبت گیری از هوا توسط تجهیزات تخلیه کننده ، در این بخش تخلیه می شوند. گاز مبرد در داکت اسپلیت ها از نوع R410 و R22 است اما پس از آن که آثار مخرب گاز مبرد R22 بر روی محیط زیست و لایه ی اوزون اثبات شد استفاده از این گاز در سیستم داکت اسپلیت ها ممنوع شد. لازم به ذکر است تعداد فن ها ، نحوه قرار گیری فن ها و یا ابعاد کندانسور در یونیت داخلی و خارجی داکت اسپلیت های مختلف بر اساس ظرفیت و نوع طراحی دستگاه می تواند متفاوت باشد.
انواع داکت اسپلیت
داکت اسپلیت ها در دو نوع معمولی و اینورتر دسته بندی می شوند. داکت اسپلیت اینورتر همان گونه که از نامش مشخص است دارای کیت اینورتر است و اصطلاحا به آن اینورتر دار می گویند. در واقع کیت اینورتر بر روی کمپرسور نصب می شود و باعث می شود که دور موتور آن متغیر شود به این معنی که در زمان کارکرد داکت اسپلیت ، زمانی که به دور موتور حداکثری کمپرسور نیازی نباشد دور موتور متناسب با نیاز کاهش می یابد و موجب کاهش مصرف برق و هزینه ها می شود. اما در نوع معمولی داکت اسپیلت که دارای کیت اینورتر نیست ، کمپرسور همواره با دور موتور حداکثری کار می کند حتی زمانی که به دور موتور حداکثر نیازی نیست. از مزیت های دیگر داکت اسپیلت اینورتر نسبت به داکت اسپلیت معمولی کم صدا بودن ، دارا بودن طول عمر بیشتر و راندمان بالاتر است که همین موجب بالاتر بودن قیمت و تقاضا برای این نوع داکت اسپلیت است.
انواع برندهای داکت اسپلیت موجود در ایران
شرکت های زیادی در سراسر دنیا در حال تولید سیستم های تهویه مطبوع و داکت اسپلیت در ظرفیت های سرمایشی و گرمایشی متفاوتی هستند. در ایران شرکت هایی چون کیسان اقدام به طراحی و تولید داکت اسپلیت ایرانی کیسان کرده اند که از کیفیت مناسبی نیز برخوردارد است از دیگر برند های موجود در ایران می توان به داکت اسپلیت ال جی و داکت اسپلیت سامسونگ اشاره کرد که دارای راندمان بالا و مصرف کم هستند . لازم به ذکر است برندهایی چون هایسنس ، تک الکتریک و وستن ایر نیز از برندهای موجود در ایران هستند. داکت اسپلیت های تولیدی این شرکت ها در ظرفیت های 18000 ، 24000 ، 30000 ، 36000 ، 42000 ، 48000 ، 52000 و 60000 بی تی یو موجود است که بر اساس عواملی چون مساحت فضای مورد نظر ، تعداد طبقات ، نوع کاربری (مسکونی یا تجاری بودن ) و …. تعیین ظرفیت داکت اسپلیت انجام می گیرد.
